در اینترنت مطالب جامع و مفیدی درباره کلیات مربوط به بیت کوین وجود دارد. در حقیقت پاسخ به همه سوالات و ابهامات این ارز دیجیتال در اینترنت قرار داده شده است؛ درست مثل خود بیت کوین!
اما اگر کسی بخواهد جواب بعضی سوالات را پیدا کند، ممکن است لازم باشد مقالات زیادی را بخواند یا به تالارهای گفتگوی بسیاری سر بزند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم پاسخ برخی از پرتکرارترین سوالات مربوط به بیت کوین را در یک مقاله جمع آوری کنیم.

۱) چطور بیت کوین دارای ارزش است؟
با وجود اینکه هیچ پشتوانه ای ندارد! همان طور که در مطلب معرفی بیت کوین گفتیم، در حقیقت مزیت اصلی بیت کوین، استقلال آن از دولت ‌های جهان، بانک‌ ها و موسسات مالی است. هیچ مقام، سرمایه دار یا صاحب قدرتی قادر نیست در تراکنش های بیت کوین دخالتی داشته باشد، موجودی ‌های بیت‌کوین را مسدود کرده یا بر آنها مالیات ببندد. امتیاز دیگر این است که فعالیت های بیت کوین کاملا شفاف است. هر تراکنشی که صورت می گیرد در یک دفتر حساب توزیع شده‌ی عمومی به نام بلاک‌ چین ذخیره می شود. پس کسی نمی تواند در آنها دست برده و اسناد را تغییر بدهد.

۲) آیا بیت کوین در ایران هم کاربرد دارد؟
بله دارد! بیت کوین در واقع نوعی پول است. ارزی است که مقبولیت جهانی و روزافزون دارد. شما به کمک بیت کوین می توانید خرید کنید، سرمایه گذاری کنید و حتی مقادیر متفاوتی از آن را جابجا کنید. انتقال بیت کوین بسیار ساده و سریع است؛ به همین دلیل بسیاری از افراد یا شرکت های بین المللی ترجیح می دهند وجوه خود را (به جای ارزهایی مثل دلار، یورو، ین ژاپن و…) در قالب این ارز مجازی دریافت کنند. به دلیل نوسانات شدید ارزی در ایران خرید، استخراج و نگهداری بیت کوین می تواند اقدامی برای حفظ ارزش سرمایه باشد.

۳) آیا می توانیم قیمت بیت کوین را پیش‌بینی کنیم؟
بله. پیش‌بینی نوسانات قیمت بیت کوین (بر پایه دلار آمریکا) تا حدودی قابل انجام است. برای این امر مثل بررسی اکثر ارزهای سنتی، باید مقداری دانش اقتصادی و حتی سیاسی داشت. خوشبختانه افراد معتبر زیادی نوسانات این ارز دیجیتال را بررسی و پیش‌بینی می کنند. می توانید با جستجوی «پیش بینی قیمت بیت کوین» در اینترنت، سایت ها و وبلاگ های مربوط به آن را پیدا کنید.

۴) چرا قیمت بیت کوین دچار نوسان (بالا و پایین رفتن) می شود؟
پاسخ ساده و سریع به این سوال این است: ارتباط بین عرضه و تقاضا. این اصل پایه، همیشه پابرجاست: هرگاه میزان تقاضا برای یک محصول بیشتر از میزان عرضه آن باشد، قیمت بالا می رود و برعکس. حالا این که بدانیم چه عواملی و در چه زمانی ممکن است روی میزان تقاضای جهانی بیت کوین اثر بگذارد، به همان دانش اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برمی گردد که بالاتر به آن اشاره کردیم.

۵) کمترین مقدار بیت کوین که می شود انتقال داد چقدر است؟
آیا می دانستید هر بیت کوین از صد میلیون ساتوشی تشکیل شده است؟ یعنی پول خرد بیت کوین، ساتوشی است! که اسم آن از نام سازنده بیت کوین یعنی ساتوشی ناکاموتو برداشته شده است. کمترین مقدار بیت کوین که در یک تراکنش می توانید انتقال بدهید ۵۴۶ ساتوشی است. امروز که این مقاله را می نویسیم هر دلار آمریکا تقریبا برابر با ۱۳۲۵۰ ساتوشی است.( یعنی با هر یک دلار، می توانید این مقدار ساتوشی بخرید. برای خرید یک بیت کوین کامل، باید بیش از ۷۵۰۰ دلار هزینه کنید.)
با این حساب، نتیجه می گیریم که ارزان ترین خریدی که با بیت کوین می توانیم انجام بدهیم حدود ۴۰ سنت آمریکاست.

۶) اگر موقع دریافت بیت کوین کامپیوتر یا موبایل من خاموش باشد چه می شود؟
نگران نباشید، چون هیچ مشکلی پیش نمی آید. تراکنش های بیت کوین توسط فناوری بلاک چین انجام و ثبت می شود. یعنی هر حرکت کوچکی که در این زمینه صورت بگیرد، همزمان روی سیستم میلیون ها کاربر آن بلاک چین ذخیره می شود. به همین دلیل حتی اگر موقع انتقال بیت کوین سیستم شما خاموش باشد، به محض فعال شدن اطلاعات تراکنش برای شما بارگذاری می شود.

۷) آیا می شود بیت کوین را به پول نقد تبدیل کرد؟
بله. شما می توانید بیت کوین را مثل هر ارز دیگری به پول نقد کشور خودتان – یا ارز دلخواه دیگری – تبدیل کنید. برای این کار می توانید به صرافی هایی مثل سایت اکسچنگینگ مراجعه کنید. 

۸) آیا ممکن است بیت کوین زمانی کاملا بی ارزش شود؟
بله این امکان وجود دارد، همان طور که در گذشته ارزهایی مثل دلار زیمبابوه بی ارزش و نابود شدند. البته چنین ارزهایی بر اثر تورم بسیار بالا از بین رفتند. این در حالی است که بیت کوین جوری طراحی شده است که دچار چنین تورم هایی نشود. با این حال همیشه امکان بروز مشکلات تکنیکی یا تولد ارزهای دیجیتال قدرتمندتر وجود دارد. اما این نباید باعث ترس و نگرانی شود؛ چون آینده هیچ ارزی صددرصد قابل پیش‌بینی نیست. آنچه امروز دیده می شود محبوبیت، کاربرد و ارزش روزافزون بیت کوین است.

۹) آیا می توانیم تراکنش های بیت کوین را کنسل کنیم؟
نه، تراکنش های انجام شده به هیچ عنوان قابلیت کنسل کردن ندارند و بازگشت هم زده نمی شوند. بیت کوینی که خرج یا انتقال داده شده است فقط در صورتی می تواند به کیف پول شما برگردد که دریافت‌کننده آن را به شما پس بدهد. پس نمی شود با مراجعه به بانک، موسسات مالی، دولت ها و… درخواست داد که مبلغ بیت کوینی که اشتباه به حساب دیگری واریز شده است، به حساب مبداء برگردد.

۱۰) با وجود ریسک هایی که وجود دارد، تاجرها و شرکت های بزرگ چطور از بیت کوین برای پرداخت ها و دریافت ها استفاده می کنند؟
این افراد یا شرکت ها، معمولا بلافاصله بعد از دریافت بیت کوین آن را تبدیل به یک ارز سنتی می کنند. البته کسانی هم وجود دارند که وجه دریافت شده را به همان صورت (بیت کوین) نگه می دارند. پس اگر قرار است بیت کوین مثلا به دلار تبدیل شود، اصلا چرا از اول همان دلار را دریافت نمی کنند؟ چون تراکنش های بیت کوین در مبالغ بالا بسیار سریع تر از ارزهای سنتی انجام می شود، کارمزد بسیار ناچیزی دارد و البته به آن مالیات تعلق نمی گیرد.

۱۱) کدام شرکت ها و کمپانی های بزرگ بیت کوین قبول می کنند؟
شرک ها و کمپانی های بزرگی وجود دارند که برای معاملات خود بیت کوین را قبول می کنند. مانند Microsoft، Wikipedia و KFC (در برخی شعب کانادا.) تا امروز امکان خرید مستقیم از eBay و Amazon توسط بیت کوین محقق نشده است. اما کاربران می توانند از طریق سایت های پرداخت مثل Purse.io از آمازون خرید کرده و بیت کوین بپردازند.

۱۲) کیف پول بیت کوین چیست؟ چه انواعی دارد؟
برای نگهداری از هر پولی، به یک کیف پول نیاز هست. بیت کوین هم که یک ارز دیجیتال است، از این قاعده مستثناء نیست. البته در کیف پول بیت کوین پول ذخیره نمی شود. فقط یک سری کد و اطلاعات دیجیتال نگهداری می شود که نشان دهنده میزان دارایی شماست. برای این کار هر کیف پول به شما یک سری کلید خصوصی و عمومی می دهد. کیف پول ها اصطلاحا به دو دسته گرم Hot و سرد Cold تقسیم می شوند.
کیف پول سرد معمولا یک نوع کیف پول آفلاین است؛ مانند یک تکه کاغذ یا فلش که مشخصات کیف پول (یعنی جزئیات کلید خصوصی/ عمومی) در آن ذخیره می شود. این نوع کیف بیشتر مناسب افرادی است که تعداد بالایی بیت کوین ( یا هر ارز دیجیتال دیگری) دارند. با استفاده از این کیف (که معمولا سخت افزاری است، مثل یک فلش که به کامپیوتر متصل می شود.) اطلاعات حساب از دسترس هکرها دور می ماند.
کیف پول گرم، فضایی است که در اینترنت به شما اختصاص داده می شود. این کیف پول انواع مختلفی دارد که برخی رایگان هستند. مزیت این کیف پول این است که شما هر جا و هر زمان که بخواهید – البته زمانی که به شبکه اینترنت وصل هستید – می توانید به حساب خود دسترسی داشته باشید.

۱۳) کلید خصوصی و کلید عمومی چیست؟
کلید عمومی چیزی شبیه شماره حساب یا کارت بانکی است. اگر کسی بخواهد به کیف پول شما بیت کوین انتقال بدهد، باید این کلید را بداند. در حالی که کلید خصوصی مثل رمز گاوصندوق یا رمز کارت بانکی است و نباید هرگز آن را پیش کسی فاش کنید.

۱۴) چه اتفاقی برای بیت کوین های گم شده میوفتد؟
اگر شما کلیدهای کیف پول را فراموش کنید – یا در صورتی که خود کیف پول سرد را گم کنید – متاسفانه روشی برای بازیابی بیت کوین های از دست رفته ندارید. آن بیت کوین ها برای همیشه در سیستم بلاک چین باقی می مانند اما کسی به آنها دسترسی نخواهد داشت؛ حتی خود شما. پس حواستان را کاملا به کلیدهای خصوصی و عمومی و خود کیف پول جمع کنید!

۱۵) آیا همه سرمایه داران یا کارشناسان اقتصادی طرفدار بیت کوین هستند؟
خیر، بسیاری از سرمایه داران هنوز با ماهیت ارز دیجیتال کنار نیامده اند. به طور مثال مارک کیوبن Mark Cuban در این مورد می گوید: «ترجیح میدم به جای بیت کوین، موز داشته باشم! لااقل موز رو میتونم بخورم!» کیوبن یکی از سرمایه گذاران بزرگ در بخش تکنولوژی است و با این وجود به ارزهای رسمی بیشتر از دیجیتال اعتماد دارد. او برای طرفداران بیت کوین یک توصیه دارد: «اگر دوست دارید در این زمینه فعالیت یا سرمایه گذاری کنید مشکلی نیست. فقط همه انرژی و منابع مالی‌تان را سر آن خرج نکنید.»
از طرف دیگر کسانی مثل مارک زاکربرگ (موسس فیسبوک) یا جک دورسی (موسس توئیتر) تمایل دارند بیت کوین را در دست گرفته یا رقیبی جدی برای آن تولید کنند.

۱۶) بزرگترین دشمنان رشد و توسعه بیت کوین چه کسانی هستند؟
از آنجا که ماهیت بیت کوین و ارزهای دیجیتال به گونه ای است که واسطه ها را از تراکنش های مالی حذف می کند، طبیعی است که بسیاری از بانک ها و موسسات مالی از آن دل خوشی نداشته باشند. تا امروز بیشتر بانک های رسمی بین المللی واکنش خاصی به این ارز دیجیتال نشان نداده اند، اما بانک هایی مثل Jamie Dimon of JP Morgan شدیدا مخالف و دشمن این نوع ارزها هستند. اکثر دولت ها هم تا کنون ارزهای دیجیتال را به رسمیت نشناخته اند، حتی اگر ارزشمند بودن آن را قبول کرده باشند. در این میان، بانک هایی وجود دارند که سعی می کنند خدمات خود را بر اساس بیت کوین و تراکنش های آن ارائه بدهند. این دسته بانک ها در کنار دارندگان بیت کوین، مهم ترین طرفداران این ارز هستند.

۱۷) چرا هویت واقعی خالق بیت کوین نامعلوم است؟
می دانیم کسی که در سال ۲۰۰۹ بیت کوین را منتشر کرد، خود را ساتوشی ناکاموتو معرفی کرده است. با این حال، این به احتمال زیاد یک هویت جعلی یا اسم مستعار است. چرا؟ جواب تقریبا واضح است. بیت کوین آغازگر یک انقلاب در امور مالی و اقتصادی جهانی است. تغییراتی که چنین ارزی می تواند در سال های آینده به دنبال داشته باشد، تهدیدی جدی برای بسیاری از دولت ها و موسسات مالی و.. است. پس بهتر است خالق این ارز ناشناس باقی بماند که دست کسی به او نرسد! برخی هم اعتقاد دارند که عموم مردم به یک فرد ناشناس و قدرتمند بیشتر اعتماد می کنند تا کسی که نام و چهره واقعی‌اش فاش شده باشد. دلیل ناشناس باقی ماندن خالق بیت کوین هر چه که باشد، به نظر انتخاب درست و هوشمندانه ای می آید. 

۱۸) آیا بیت کوین تنها ارز دیجیتال است؟
خیر. بیت کوین نه فقط تنها ارز دیجیتال نیست، بلکه حتی اولین هم نیست. پیش از بیت کوین چندین ارز دیجیتال دیگر هم منتشر شدند که خیلی زود شکست خوردند و هرگز فراگیر نشدند. به همین دلیل است که اصطلاحا می گویند بیت کوین اولین ارز دیجیتال است: چون اولین ارزی است که زنده مانده و توسعه پیدا کرده است.

۱۹) بزرگترین رقیبان بیت کوین کدام ارزهای دیجیتال هستند؟
تا امروز رقیبان متعدد دیگری برای بیت کوین تولید شده اند که از بین آنها می توانیم به اتریوم (Ethereum)، ترون (Tron) و ریپل (Ripple) اشاره کنیم. این ارزها همچنان به محبوبیت و قدرتمندی بیت کوین نیستند، اما ممکن است در آینده بتوانند خود را حسابی به آن نزدیک کنند.

۲۰) در نهایت: برای سرمایه گذاری طلا بهتر است یا بیت کوین؟
هیچ پاسخ ساده و کوتاهی برای این سوال وجود ندارد. هر شخص باید با بررسی نقاط قوت و ضعف طلا و بیت کوین، تصمیم بگیرد می خواهد در کدام زمینه سرمایه گذاری کند.

طلا در بازار آینده جایگاه ویژه ‌ای دارد، به طوری‌که احتمال دارد شاهد روند رو به ‌رشد طلاهای کاغذی باشیم. طلای فیزیکی هم می تواند در فرآیندهای تسویه به کار گرفته شود. این امر، میزان تاثیرگذاری بازار آینده بر قیمت طلا در طولانی مدت را محدود می‌کند.

بیت‌کوین، بر خلاف طلا، رقابتی هزاران ساله با سایر ارزها را تجربه نکرده است. با این حال برخی از کارشناسان اقتصادی عقیده دارند که احتمال افزایش قیمت بیت کوین ها در چند سال پیش رو بسیار زیاد است و احتمال دارد قیمت این ارز دیجیتال به چندین برابر الان برسد؛ به همین دلیل سرمایه گذاری روی بیت کوین خیلی بهتر از سرمایه گذاری روی طلا است.

تصمیم برای سرمایه گذاری در یکی از این دو زمینه، بیشتر به اهداف و خواسته های شما بستگی دارد. اگر بیت کوین بتواند در آینده به ارز متداول تبدیل شده و سیستم فعلی بانکی و مالی را دگرگون کند، سود عظیمی برای سرمایه گذاران خود به همراه خواهد داشت. اما اگر این اتفاق نیوفتد یا ارز دیجیتال قدرتمندتری تولید شود، ممکن است حتی ارزش فعلی را هم از دست بدهد.
می توانیم بگوییم در کوتاه مدت (کمتر از ده سال) سرمایه گذاری روی طلا مناسب تر است و احتمال ریسک کمتری دارد. اما اگر اهل ریسک پذیری هستید و می توانید از بخشی از سرمایه خود که با آن بیت کوین می خرید تا چند سال صرف نظر کنید، سرمایه گذاری روی آن می تواند توصیه خوبی باشد.
در هر حال، این توضیحات مختصر نباید منبع تصمیم گیری قطعی و نهایی شما باشد. حتما در این زمینه تحقیقات بیشتر و جزئی تری انجام بدهید.